Thai phụ mắc bệnh răng miệng: Tiềm ẩn nguy cơ sinh non, trẻ kém phát triển

1. Tiện lợi kép cho thai phụ: Khám sản - khám răng cùng lúc tại Bệnh viện Hùng Vương

Mô hình khám Nha ngay tại Bệnh viện sản phụ khoa đầu tiên tại TPHCM đem lại những lợi ích như thế nào đối với thai phụ, thưa BS?

BS.CK2 Nguyễn Thị Kim Ngọc - Phụ trách Bộ Phận Lão Nha - Phó Trưởng Khoa Khám Tổng Hợp - Bệnh viện Răng Hàm Mặt TPHCM trả lời: Phụ nữ mang thai có nguy cơ mắc các bệnh lý răng miệng cao gấp 2–3 lần so với người không mang thai. Những vấn đề phổ biến như sâu răng, viêm nướu, viêm nha chu nếu không được điều trị kịp thời có thể ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe thai kỳ. Nhằm chăm sóc toàn diện cho mẹ bầu, mô hình phòng khám liên kết giữa Sản khoa và Nha khoa đã được triển khai tại Bệnh viện Hùng Vương - đánh dấu mô hình đầu tiên trong cả nước do đội ngũ bác sĩ từ Bệnh viện Răng Hàm Mặt TPHCM trực tiếp thực hiện. Phòng khám hiện được trang bị hai ghế nha, chuyên khám và điều trị tổng quát các bệnh lý răng miệng cho thai phụ ngay trong quá trình thăm khám thai định kỳ. Đây là bước tiến quan trọng trong việc lấy người bệnh làm trung tâm, tạo điều kiện thuận lợi để mẹ bầu tiết kiệm thời gian, công sức và chủ động phòng ngừa bệnh lý răng miệng trong suốt thai kỳ.

2. Những nguyên nhân khiến mẹ bầu dễ mắc bệnh răng miệng trong thai kỳ

Thưa BS, thực trạng bệnh lý răng miệng ở thai phụ tại Việt Nam hiện nay như thế nào và những nguyên nhân nào khiến mẹ bầu dễ gặp các vấn đề sức khỏe răng miệng trong thai kỳ hơn ạ?

BS.CK2 Nguyễn Thị Kim Ngọc trả lời: Bệnh lý răng miệng ở phụ nữ mang thai là một vấn đề đáng báo động tại Việt Nam. Theo nghiên cứu của Khoa Răng Hàm Mặt - Đại học Y Dược TPHCM công bố năm 2019, có đến 88,5% thai phụ mắc sâu răng và viêm nướu, trong khi 80-90% phụ nữ mang thai mắc viêm nha chu - một con số đáng lo ngại. Có nhiều nguyên nhân lý giải cho thực trạng này. Trong thai kỳ, sự thay đổi nội tiết tố khiến nướu trở nên nhạy cảm hơn, dễ viêm và chảy máu. Cùng với đó là những thay đổi trong thói quen ăn uống - tình trạng nghén, kén ăn hoặc thích ăn đồ ngọt đã vô tình tạo điều kiện cho vi khuẩn gây sâu răng phát triển. Ngoài ra, tình trạng khô miệng khi mang thai làm giảm tiết nước bọt - yếu tố quan trọng giúp bảo vệ răng - càng khiến môi trường khoang miệng dễ bị tổn thương. Cuối cùng, không thể không kể đến sự mệt mỏi và tâm lý chủ quan khiến nhiều mẹ bầu lơ là trong việc chăm sóc răng miệng hàng ngày. Mảng bám, vôi răng từ đó tích tụ, gây viêm nướu, viêm nha chu, thậm chí dẫn đến răng lung lay và phải nhổ bỏ nếu không điều trị kịp thời.

BS.CK2 Nguyễn Thị Kim Ngọc - Phó Trưởng Khoa Khám Tổng Hợp, Bệnh viện Răng Hàm Mặt TPHCM đưa ra những nguyên nhân khiến mẹ bầu dễ gặp các vấn đề sức khỏe răng miệng

3. Mẹ bầu mắc bệnh răng miệng - hệ lụy ra sao?

Bệnh lý răng miệng là một trong những nguyên nhân dẫn đến sinh non. Vậy bệnh lý răng miệng và sinh non có mối liên hệ mật thiết như thế nào? Vì sao sức khỏe răng miệng lại tác động mạnh mẽ đến kết cục của thai kỳ thưa bác sĩ?

PGS.TS.BS Huỳnh Nguyễn Khánh Trang - Trưởng khoa Sanh, Bệnh viện Hùng Vương trả lời: Viêm nướu và các bệnh lý nha chu không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe răng miệng, mà còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ đối với thai kỳ. Khi viêm nướu xảy ra, vi khuẩn trong khoang miệng dễ dàng sinh sôi, tạo thành các ổ nhiễm khuẩn. Những ổ viêm này có thể gây ra phản ứng toàn thân, làm gia tăng nguy sinh non. Thực tế cho thấy, nhiều trường hợp sinh non có liên quan đến tình trạng viêm nha chu kéo dài trong thai kỳ. Hệ lụy của sinh non không chỉ dừng lại ở việc trẻ có thể tử vong sau sinh, mà còn kéo theo những ảnh hưởng lâu dài đến sự phát triển thể chất và tinh thần của trẻ. Ngoài ra, bệnh lý răng miệng còn liên quan đến tình trạng thai chậm tăng trưởng trong tử cung (thường được gọi là thai suy dinh dưỡng), do các chất gây viêm như prostaglandin, cytokine được phóng thích từ ổ viêm có thể làm rối loạn tuần hoàn mẹ - con, ảnh hưởng đến quá trình nuôi dưỡng thai. Chính vì vậy, mối liên hệ giữa sản khoa và nha khoa là vô cùng mật thiết. Mô hình liên kết giữa Bệnh viện Hùng Vương và Bệnh viện Răng Hàm Mặt TPHCM giúp thai phụ được khám thai và chăm sóc răng miệng ngay tại cùng một địa điểm, là bước tiến quan trọng trong chăm sóc toàn diện cho mẹ bầu - vừa tiết kiệm thời gian, vừa góp phần bảo vệ sức khỏe cho cả mẹ và bé một cách bền vững.

Bên cạnh nguy cơ sinh non, việc mắc bệnh răng miệng trong thai kỳ sẽ khiến mẹ và bé đối diện với những biến cố sức khỏe nào khác, thưa BS?

PGS.TS.BS Huỳnh Nguyễn Khánh Trang trả lời: Không chỉ làm tăng nguy cơ sinh non, sức khỏe răng miệng kém còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến thai phụ mắc các bệnh lý mạn tính như đái tháo đường thai kỳ hay bệnh tim mạch. Đối với thai phụ mắc bệnh van tim, tình trạng viêm nhiễm răng miệng có thể dẫn đến biến chứng viêm nội tâm mạc nhiễm khuẩn - khi vi khuẩn từ khoang miệng lan vào máu, bám vào các van tim và tạo thành mảng bám nguy hiểm, thậm chí có thể bong ra và gây biến cố tim mạch. Trong khi đó, ở những mẹ bầu bị đái tháo đường thai kỳ, hệ miễn dịch đã bị suy giảm, nên các phản ứng viêm trở nên nghiêm trọng hơn nếu có nhiễm khuẩn vùng miệng. Ngoài ra, răng miệng đau nhức khiến thai phụ ăn uống khó khăn, dẫn đến suy giảm dinh dưỡng, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe người mẹ và sự phát triển của thai nhi.

PGS.TS.BS Huỳnh Nguyễn Khánh Trang - Trưởng khoa Sanh, Bệnh viện Hùng Vương chia sẻ những vấn đề cần lưu ý khi mẹ bầu bệnh răng miệng

4. 3 bệnh về răng miệng thường gặp trên phụ nữ mang thai

Bác sĩ nhận thấy những bệnh lý về răng miệng nào là thường gặp nhất trên phụ nữ mang thai và thời điểm nào trong thai kỳ dễ mắc bệnh răng miệng nhất ạ?

BS.CK2 Nguyễn Thị Kim Ngọc trả lời: Tại phòng khám nha khoa của Bệnh viện Hùng Vương, các bệnh lý răng miệng thường gặp nhất ở thai phụ là viêm nướu, viêm nha chu, u nướu thai nghén, sâu răng và mòn men răng. Đây đều là những vấn đề không chỉ ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày mà còn tác động trực tiếp đến sức khỏe thai kỳ.

- Viêm nướu - viêm nha chu: Viêm nướu là tình trạng rất phổ biến trong thai kỳ, biểu hiện bằng nướu sưng đỏ, dễ chảy máu khi đánh răng hoặc ăn uống, kèm theo mùi hôi miệng khó chịu. Nếu không điều trị, viêm nướu có thể tiến triển thành viêm nha chu, làm tiêu xương ổ răng. Khi xương bị tiêu quá nửa chân răng, răng sẽ bắt đầu lung lay và lan sang các răng bên cạnh – gây nguy cơ mất răng.

- U nướu thai nghén: Thường gặp vào tháng thứ 2 đến tháng thứ 8 của thai kỳ. Đây là một bệnh tự miễn bình thường gây sưng phồng vùng nướu. Trong nhiều trường hợp, u nướu có thể tự thoái lui nếu mẹ bầu vệ sinh răng miệng đúng cách. Tuy nhiên, nếu u phát triển lớn gây mất thẩm mỹ hoặc ảnh hưởng chức năng ăn nhai, bác sĩ có thể chỉ định phẫu thuật cắt nướu hoặc phải mổ, tạo hình lại nướu.

- Sâu răng - mòn men răng: Nhiều thai phụ than phiền bị đau nhức, ê buốt răng. Tình trạng sâu răng hoặc mòn men răng kéo dài không chỉ gây khó chịu mà còn làm suy giảm khả năng ăn uống, ảnh hưởng đến dinh dưỡng của mẹ và sự phát triển của thai nhi.

Để kiểm soát tốt sức khỏe răng miệng, mẹ bầu nên thăm khám ít nhất 3 lần trong suốt thai kỳ:

Giai đoạn đầu thai kỳ (3 tháng đầu): Khám tổng quát, phát hiện sớm các bệnh lý răng miệng.
Giữa thai kỳ (tháng 4-6): Có thể thực hiện các thủ thuật nha khoa an toàn như trám răng, điều trị tủy, cạo vôi răng.
Cuối thai kỳ (tháng 7-9): Bác sĩ sẽ vệ sinh răng miệng, cạo vôi lại nếu cần, hướng dẫn chăm sóc để mẹ có sức khỏe răng miệng tốt trước khi sinh.

5. Những dấu hiệu để mẹ bầu cần đi khám kiểm tra răng miệng

Các dấu hiệu nào cho thấy mẹ bầu nên đi khám Nha, thưa bác sĩ?

PGS.TS.BS Huỳnh Nguyễn Khánh Trang trả lời: Dưới đây là những dấu hiệu cảnh báo bệnh lý răng miệng mà không chỉ mẹ bầu, mà bất kỳ ai cũng nên đi khám bác sĩ Răng Hàm Mặt nếu gặp phải:

Chảy máu khi đánh răng
Hàm bị sưng, đau, khó nhai
Miệng có mùi hôi khó chịu kéo dài
Ê buốt, đau răng khi ăn uống

Việc thăm khám sớm giúp phát hiện và can thiệp tình trạng bệnh, giảm được những tổn thương cho răng và quan trọng là giảm những ảnh hưởng của bệnh răng miệng tới thai kỳ.

Bên cạnh đó, các bác sĩ sản khoa khi thăm khám cho thai phụ cần chú ý tới việc hỏi thăm, tư vấn liên quan tới các tiền sử cũng như các bệnh lý ở vùng răng miệng, việc nhắc nhở giúp thai phụ tránh những ảnh hưởng sức khoẻ liên quan đến răng miệng.

6. Không có triệu chứng răng miệng - mẹ bầu vẫn nên khám nha định kỳ

Tại phòng khám Nha - Bệnh viện Hùng Vương, khi tiếp nhận thai phụ đến khám răng miệng sẽ tiếp nhận và quy trình thăm khám ra sao, thưa BS?

PGS.TS.BS Huỳnh Nguyễn Khánh Trang trả lời: Tại Bệnh viện Hùng Vương, quy trình thăm khám răng miệng cho thai phụ được tích hợp linh hoạt ngay trong quá trình khám sản khoa. Khi thai phụ đến khám thai và được phát hiện có vấn đề về răng miệng, bác sĩ sản khoa sẽ hướng dẫn thăm khám tại phòng khám nha khoa nằm ngay trong bệnh viện, giúp việc tiếp cận điều trị được thuận tiện và kịp thời. Ngay cả khi chưa có triệu chứng rõ ràng, các bác sĩ sản khoa cũng sẽ chủ động nhắc nhở thai phụ về tầm quan trọng của việc kiểm tra sức khỏe răng miệng định kỳ – bởi phòng bệnh luôn hiệu quả hơn chữa bệnh. Việc khám nha khoa định kỳ trong thai kỳ không chỉ giúp phát hiện sớm các tổn thương răng - nướu, mà còn góp phần bảo vệ sức khỏe tổng thể cho mẹ và bé, ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm như viêm nha chu, sinh non hay thai chậm tăng trưởng.

Vui lòng đánh giá mức độ hài lòng

Thai phụ mắc bệnh răng miệng: Tiềm ẩn nguy cơ sinh non, trẻ kém phát triển - Bệnh viện Hùng Vương