Ung thư vú hiện nay đang là ung thư có xuất độ cao nhất, gây tử vong hàng đầu trong các loại ung thư ở nữ giới. Việc phát hiện và điều trị sớm nhờ các phương tiện tầm soát giúp giảm đáng kể tỷ lệ tử vong do loại ung thư này. Để phát hiện sớm các triệu chứng của bệnh và có các can thiệp điều trị kịp thời, các chị em phụ nữ cần trang bị đầy đủ cho mình các kiến thức hữu ích về bệnh lý này. Các phương pháp phát hiện sớm bao gồm tự khám vú thường xuyên, khám lâm sàng định kì, siêu âm vú và chụp X-quang tuyến vú.
Tự khám vú (Breast self exam) và tự nhận thức vú (Breast self awareness) là hai thuật ngữ hiện đang được sử dụng song song. Tuy nhiên, thuật ngữ tự khám vú đang dần bị thay thế.
Tự khám vú không làm giảm tần suất và tử suất của ung thư vú. Tự khám vú giúp người phụ nữ có trách nhiệm với sức khỏe bản thân và nâng cao nhận thức về các bệnh lý tuyến vú, từ đó góp phần giúp phát hiện sớm bệnh và tiên lượng điều trị tốt hơn.
Tự khám vú là một phương pháp kết hợp giữa quan sát và sờ nắn vú nhằm phát hiện những thay đổi của nhu mô vú, từ đó cảnh báo người bệnh cần đến nơi cung cấp các dịch vụ y tế để được chẩn đoán chính xác.
Tất cả phụ nữ trưởng thành được khuyến khích nên tự khám vú thường xuyên. Thời điểm tốt nhất được khuyến cáo là từ 2 đến 3 ngày sau sạch kinh đối với phụ nữ vẫn còn kinh nguyệt. Việc tự khám vú nên được thực hiện khi nghỉ ngơi hoặc khi tắm.
Thực hiện tự khám vú tại nhà:
1. Tự khám vú trước gương: Đứng trước gương, tư thế vai thẳng và hai tay chống hông và tư thế giơ tay lên cao. Quan sát và đánh giá hình dáng, kích thước, màu sắc da và vị trí núm vú.
Chú ý các dấu hiệu bất thường như: da lõm, nhăn nheo hoặc đẩy phồng; núm vú: thay đổi vị trí hay tụt núm vú; đỏ, đau nhức, biến đổi màu sắc da hay sưng tấy.
2. Tìm các dấu hiệu của dịch vú: dịch tiết khi nặn đầu vú hay dịch tiết tự chảy dính áo ngực, đánh giá màu sắc (trắng, vàng trong, xanh rêu hay màu đỏ).
3. Tự khám vú khi nằm: Khi nằm, nhu mô vú dàn đều và trải mỏng giúp việc thăm khám dễ dàng hơn. Dùng tay phải để khám vú trái và tay trái để khám vú phải.
Lưu ý: Khi khám dùng mặt lòng của ba ngón tay giữa, giữ cho các ngón phẳng và sát vào nhau, dùng lực ấn vừa phải và di chuyển theo chuyển động tròn từ ¼ trên trong đến hết toàn bộ vú. Khám theo một thứ tự nhất định, từ trên xuống dưới, từ bên này sang bên kia, thống nhất trình tự khám giúp khảo sát toàn bộ nhu mô vú, hạn chế bỏ sót tổn thương.
4. Khám vú ở tư thế đứng hoặc ngồi: thực hiện khám toàn bộ vú tương tự như khi nằm, có thể thực hiện khi đang tắm.
Các dấu hiệu bất thường của tuyến vú:
- Khối u vú, mảng cứng ở vú: có thể là nang hoặc u, u lành hoặc u ác.
- Tiết dịch núm vú
- Thay đổi màu sắc da vú
- Dấu hiệu co kéo, tụt núm vú
- Biến dạng hình dạng vú
- Đau vú
Hình 1: Tự khám vú. Khám ở tư thế đứng trước gương, khi tắm, hoặc khi nằm
Bài viết khác
- Các hình thức thanh toán (22-06-2023)
- Hướng dẫn tra cứu hóa đơn điện tử (20-12-2024)
- Đón xem Radar Sản phụ khoa số 21: Ngừa thai khẩn cấp và tránh thai hằng ngày - Như thế nào là đúng? (17-12-2024)
- Đăng ký trực tiếp theo số thứ tự tại bệnh viện (07-11-2022)
- Khám đặt hẹn - Khám chuyên gia (07-11-2022)